83. rocznica egzekucji na Rynku

W piątek 21 października 2022 roku przypada 83. rocznica rozstrzelania przez Niemców 30 obywateli miasta i okolicy. Obchody upamiętniające to tragiczne wydarzenie rozpoczną się w gostyńskiej farze, gdzie o godzinie 17.00 odprawiona zostanie msza święta w intencji ofiar publicznej egzekucji. Na godzinę 18.00 zaplanowano uroczystości patriotyczne na Rynku pod Pomnikiem Rozstrzelanych. Okolicznościowe przemówienie wygłosi tam burmistrz Gostynia, po czym nastąpi złożenie wieńców, wiązanek kwiatów i zapalenie zniczy.

*

19 października 1939 roku rozpoczęły się w Wielkopolsce aresztowania polskich działaczy politycznych, weteranów powstania wielkopolskiego i śląskiego, urzędników, ziemian, nauczycieli, znanych działaczy społecznych. Zgodnie z wydaną 29 września 1939 roku tajną dyrektywą Arthura Greisera, namiestnika Rzeszy w Kraju Warty, ludzie ci mieli być fizycznie wyeliminowani. Z niemałym trudem udało się hisotrykom ustalić, że sprawcami egzekucji w Gostyniu, Krobi i Poniecu były oddziały Einsatzkommando 15 (2/VI), wchodzące w skład grupy operacyjnej Einsatzkommando VI. Dowodził nim bezpośrednio Strurmbannführer SS Franz Sommer.

Aresztowano wówczas 40 mieszkańców Gostynia i okolicy. W publicznej egzekucji zginęło 30 spośród nich. Rozstrzelani zostali: Antoni Gościniak, Antoni Graeve, Henryk Grocholski, Józef Hejnowicz, Mieczysław Hejnowicz, Franciszek Heyduk, Jan Jasiak, Szczepan Kaczmarek, Leon Kapcia, Stanisław Karłowski, Leon Kwaśny, Józef Łagodziński, Hipolit Niestrawski, Szczepan Paluszczak, Wojciech Pawlak, Stefan Pawlak, Kazimierz Peisert, Maksymilian Piątkowski, Edward Potworowski, Józef Rosik, Jan Rosiński, Stefan Skiba, Tomasz Skowron, Franciszek Staszak, Kazimierz Stryczyński, Wawrzyniec Szwarc, Franciszek Wawszczak, Roman Weiss, Kazimierz Wierachowski i Stanisław Zydorczyk.